Việt Nam và Niu Di-lân thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1975. Trong 45 năm qua, quan hệ giữa hai nước ghi nhận những bước phát triển tích cực, bền vững. Niu Di-lân coi trọng quan hệ với Việt Nam và coi Việt Nam là nhân tố quan trọng trong chính sách đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tháng 9-2009, hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện, tạo cột mốc thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển ngày càng toàn diện, thực chất, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực. Sau hơn 10 năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện, ngày 22-7-2020, Việt Nam và Niu Di-lân quyết định nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược. Quyết định này thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của hai nước nhằm đưa quan hệ Việt Nam - Niu Di-lân lên một tầm cao mới. Quyết định này cũng phù hợp tinh thần của Tuyên bố chung giữa hai nước nhân chuyến thăm chính thức Niu Di-lân của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc năm 2018, về việc tăng cường quan hệ đối tác toàn diện, hướng tới đối tác chiến lược.

Trong những năm qua, quan hệ hợp tác thương mại Việt Nam - Niu Di-lân không ngừng phát triển, kim ngạch thương mại hai chiều tăng đều hằng năm. Năm 2019, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt gần 1,1 tỷ USD, tăng 10% so năm 2018. Trong ba tháng đầu năm 2020, kim ngạch thương mại song phương đạt 268,7 triệu USD. Hai nước đang hướng đến hoàn thành mục tiêu đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên mức 1,7 tỷ USD trong năm 2020. Về đầu tư, tính đến tháng 2-2020, Niu Di-lân có 41 dự án đầu tư trực tiếp còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký là 209,44 triệu USD, đứng thứ 47 trong tổng số 132 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam. Việt Nam có 10 dự án đầu tư vào Niu Di-lân, với tổng vốn đăng ký 32,7 triệu USD, chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, bán buôn, bán lẻ… Niu Di-lân đứng thứ 27 trong số 76 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư của Việt Nam ở nước ngoài.

Bên cạnh đó, quan hệ hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực an ninh, quốc phòng, giáo dục - đào tạo, giao thông vận tải, nông nghiệp… cũng phát triển tốt đẹp. Việt Nam đứng thứ chín trong các quốc gia có sinh viên theo học tại Niu Di-lân. Niu Di-lân duy trì cấp nhiều suất học bổng đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ cho Việt Nam, cũng như thực hiện chương trình đào tạo tiếng Anh cho cán bộ, quan chức cao cấp Việt Nam. Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam và Cơ quan Giáo dục Niu Di-lân đã tái ký kết Kế hoạch hợp tác chiến lược về giáo dục giai đoạn 2020-2023, tạo nền tảng đưa quan hệ hợp tác giáo dục giữa hai nước tiến xa hơn. Về nông nghiệp, đến nay, xoài, thanh long, chôm chôm và cá tra, cá ba sa của Việt Nam đã được xuất vào thị trường Niu Di-lân. Hai bên cũng nhất trí ưu tiên xem xét các yêu cầu tiếp cận thị trường đối với khoai tây, vẹm xanh của Niu Di-lân và hoa cúc, hoa hồng, hoa huệ, bưởi, chanh, vú sữa, nhãn của Việt Nam.

Trong hợp tác đa phương, Việt Nam và Niu Di-lân đều là thành viên của các tổ chức, diễn đàn khu vực, quốc tế quan trọng như Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại thế giới, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, Diễn đàn Hợp tác Á - Âu và một số cơ chế hợp tác của ASEAN. Hai nước đã ủng hộ lẫn nhau và phối hợp chặt chẽ trong thực thi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương và thúc đẩy sớm kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực.

Việc nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược ghi dấu ấn tốt đẹp trong quan hệ Việt Nam - Niu Di-lân sau chặng đường gần một phần hai thế kỷ hợp tác cùng phát triển. Với nền tảng mối quan hệ song phương đang ngày càng gặt hái nhiều thành công trên mọi lĩnh vực, bước ngoặt này là cơ sở quan trọng giúp mở ra một trang mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước thời gian tới.