Với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2018, Singapore xứng đáng được đánh giá cao vì đã thúc đẩy một cộng đồng ASEAN tự cường và sáng tạo cũng như mang lại một số thỏa thuận nhằm tiếp thêm sinh lực cho nền kinh tế kỹ thuật số. Một trong những thỏa thuận đó là Mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN (ASCN).

ASCN được hình dung là một nền tảng hợp tác của các thành phố trên khắp ASEAN, cùng nhau hướng tới mục tiêu phát triển đô thị thông minh và bền vững. Hiệp định thương mại điện tử đầu tiên của ASEAN, nhằm mục đích thúc đẩy việc sử dụng thương mại điện tử như một động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực, cũng đã được ký kết vào năm 2018. Hiệp định thương mại điện tử sẽ giúp khu vực nhận ra sự tăng trưởng dự kiến ​​của nền kinh tế internet của ASEAN đạt 200 tỷ USD vào năm 2025.

Bên cạnh đó, ASEAN tiếp tục triển khai Kế hoạch Tổng thể Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) tập trung vào vai trò ngày càng tăng của công nghệ kỹ thuật số trong thương mại và công nghiệp. Xây dựng cách tiếp cận hài hòa sẽ giúp hợp lý hóa các chính sách cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh kỹ thuật số của ASEAN. Có những khuôn khổ và quy định hiện hành được thiết kế cho sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số trong ASEAN. Ví dụ, Kế hoạch tổng thể Công nghệ thông tin và truyền thông ASEAN (ICT) năm 2020 nhấn mạnh vai trò của ICT trong việc hỗ trợ kết nối và phát triển khu vực. Kế hoạch Tổng thể AEC 2025 cũng bao gồm thương mại điện tử với trụ cột chính là nâng cao kết nối và hợp tác ngành. Kế hoạch Tổng thể AEC 2025 cũng lưu ý tầm quan trọng của việc thúc đẩy tiến bộ công nghệ trong thực tiễn sản xuất, thương mại và đầu tư quốc tế, đồng thời kêu gọi thúc đẩy sự hiện diện trực tuyến của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME).

Tuy nhiên, các khuôn khổ và điều khoản hiện tại sẽ được triển khai hiệu quả hơn nếu chúng được bao gồm trong một trụ cột AEC mới, giúp đưa ra một tầm nhìn bao quát để thúc đẩy nền kinh tế kỹ thuật số khu vực. Trụ cột mới sẽ đặt mục tiêu biến ASEAN thành một cường quốc toàn cầu trong nền kinh tế kỹ thuật số bằng cách đặt ra một số mục tiêu chính. Trước hết nên theo đuổi truy cập internet phổ quát trên toàn khu vực. Mỗi quốc gia thành viên ASEAN nên thành lập Quỹ dịch vụ toàn cầu (USF) - một hệ thống trợ cấp cho cơ sở hạ tầng và dịch vụ internet ở nông thôn bằng cách sử dụng các khoản thu từ các nhà khai thác viễn thông.

Điều này sẽ mở rộng danh sách các quốc gia thành viên ASEAN đã có USF, chẳng hạn như Malaysia, sử dụng quỹ của mình để cung cấp quyền truy cập băng thông rộng miễn phí cho các cộng đồng. Xây dựng niềm tin giữa những người tiêu dùng trong khu vực cũng là một ưu tiên. Thiếu niềm tin và nhận thức của người tiêu dùng thấp cản trở sự phát triển của các dịch vụ kỹ thuật số. Một khảo sát do GSMA Intelligence thực hiện đã cho thấy 89% người Malaysia và 79% người Indonesia có mối quan tâm về việc chia sẻ thông tin cá nhân trực tuyến và thông qua các thiết bị di động. Phát triển các chương trình xóa mù chữ kỹ thuật số cho người tiêu dùng và các chính sách tuân thủ quyền riêng tư kỹ thuật số cho các doanh nghiệp có thể giúp giảm bớt vấn đề này.

Thúc đẩy kiến ​​thức kỹ thuật số và xây dựng cơ sở tài năng kỹ thuật số của ASEAN phải là một trong những mục tiêu khác của trụ cột. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ của ASEAN đóng góp tới hơn 50% tổng GDP của ASEAN và chiếm 99% số doanh nghiệp của khu vực. Nhưng 45% trong số các doanh nghiệp này thiếu hiểu biết về công nghệ kỹ thuật số. Sở hữu các kỹ năng kỹ thuật số cần thiết sẽ tăng cường hiệu suất của các doanh nghiệp vừa và nhỏ đồng thời tối đa hóa các cơ hội có sẵn cho tăng trưởng kinh tế khu vực. Các quốc gia thành viên ASEAN cần có các ưu đãi cho phép các công ty khởi nghiệp công nghệ cao phát triển mạnh. Một câu chuyện thành công của khởi nghiệp công nghệ cao là Vietponics của Việt Nam, giúp nông dân cải thiện năng suất nông nghiệp và giảm tiêu thụ nước. Các quốc gia thành viên ASEAN cũng nên thiết lập các quy định rõ ràng cho các giao dịch xuyên biên giới, đặc biệt là các dịch vụ tài chính kỹ thuật số, để khuyến khích một nền kinh tế kỹ thuật số tích hợp. Theo ước tính, hội nhập kỹ thuật số có thể làm tăng GDP của ASEAN thêm 1 nghìn tỷ USD vào năm 2025.

Một trụ cột của AEC về nền kinh tế kỹ thuật số sẽ khiến ASEAN phản ứng nhanh hơn với các xu hướng trong các công nghệ đột phá, có thể mang lại lợi ích cho các thành phần kinh tế khác. Ví dụ, vạn vật kết nối internet (IoT) dự kiến ​​sẽ mang lại cơ hội đáng kể cho các công ty bán dẫn, vì công nghệ này sẽ làm tăng nhu cầu về bộ nhớ và cảm biến. Nó cũng có thể tăng doanh thu hàng năm của ngành sản xuất bằng cách sản xuất các sản phẩm sáng tạo như thiết bị tiêu dùng tích hợp IoT. Công nghệ kỹ thuật số cũng giúp các doanh nghiệp trong khu vực tiếp cận thị trường lớn hơn cho các sản phẩm và dịch vụ của họ. Các nền tảng thương mại điện tử như Lazada và Shopee đã trở thành nền tảng phổ biến cho người tiêu dùng trong khu vực, những người thích truy cập vào một loạt các sản phẩm chỉ bằng một cú nhấp chuột.

Phát triển cách tiếp cận hài hòa với nền kinh tế kỹ thuật số sẽ giúp ASEAN khai thác các cơ hội của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (hay Cách mạng Công nghiệp 4.0). Dự kiến nền kinh tế kỹ thuật số trong thời đại 4.0 có thể giúp ASEAN tăng năng suất từ 216 tỷ USD đến 627 tỷ USD. Vì vậy, ASEAN buộc phải đưa nền kinh tế kỹ thuật số trở thành một trụ cột AEC mới để tận dụng tối đa các cơ hội có sẵn. Nỗ lực này sẽ giúp làm phong phú thêm trải nghiệm kỹ thuật số của khu vực và cải thiện các hoạt động kinh tế góp phần tích cực vào sự tăng trưởng toàn diện của ASEAN.

Nguồn: baocongthuong