VIỆN NGHIÊN CỨU QUẢN LÝ KINH TẾ TRUNG ƯƠNG

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin mới

Nhìn lại hợp tác giữa ngân hàng trong nước và nước ngoài

06/08/2010 - 520 Lượt xem

Nhiều người lo ngại cho rằng các ngân hàng thương mại trong nước sẽ bị cạnh tranh mạnh mẽ khi các ngân hàng nước ngoài ồ ạt đến Việt Nam. Song trong thực tế thì tình hình có thể không diễn ra một chiều như vậy. Để mở rộng kinh doanh tại Việt Nam, các tập đoàn tài chính - ngân hàng nước ngoài đã và đang tăng cường hợp tác, liên doanh, liên kết với các ngân hàng và tổ chức tài chính của Việt Nam.

Đồng thời, các ngân hàng, công ty chứng khoán... của Việt Nam cũng chủ động, sẵn sàng và nhậy bén thực hiện nhiều sự hợp tác có hiệu quả. Đây cũng chính là giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh trong quá trình hội nhập quốc tế, chứ không chỉ hiểu cạnh tranh là sự thôn tính, chèn ép lẫn nhau.

Thực tế này có thể thấy rõ qua các trường hợp cụ  thể sau đây.

Bán lại cổ phần để cùng quản lý kinh doanh

Một là, làn sóng các ngân hàng và tổ chức tài chính nước ngoài mua cổ phần của các ngân hàng thương mại Việt Nam, hợp tác trong lĩnh vực chứng khoán và đầu tư.

Tính đến nay có 2 ngân hàng thương mại cổ phần của Việt Nam là Sacombank và ACB được các cổ đông là ngân hàng và tập đoàn tài chính nước ngoài mua 30% vốn cổ phần. Đó  là ANZ của Australia chi ra 27 triệu USD để sở hữu 10% vốn cổ phần tại Sacombank, 20% của hai đối tác nước ngoài khác là Công ty Tài chính Quốc tế - IFC thuộc Ngân hàng Thế giới (WB) và Dragon Financial Holdings của Anh.

Standard Chartered Bank của Anh mua 8,56% cổ phần của ACB với số tiền chi ra 22 triệu USD, hơn 21% vốn cổ phần của đối tác nước ngoài còn lại thuộc về Connaught Investor (thuộc Jardine Mutheson Group) và IFC thuộc WB.

OCBC của Singapore mua 10% vốn cổ phần của ngân hàng thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh - VP Bank với số tiền chi ra 15,7 triệu USD. PNB Paris của Pháp mua 10% vốn cổ phần của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phương Đông - OCB.

Ngân hàng Hồng Kông - Thượng Hải (HSBC) của Anh chi ra 17,3 triệu USD để mua 10% vốn cổ phần của ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương - Techcombank. Cathay Bank của Mỹ mua 10% vốn cổ phần của ngân hàng thương mại Phương Nam.

Các ngân hàng nước ngoài này cũng sẽ nâng tỷ lệ sở hữu vốn cổ phần tại 3 ngân hàng thương mại cổ phần nói trên lên tới tỷ lệ 20% giới hạn tối đa cho một nhà đầu tư nước ngoài sau khi Chính phủ chính thức ban hành Nghị định có liên quan. Một số ngân hàng thương mại cổ phần khác, như: Eximbank, Nam Á, Đông Á... cũng đang trong giai đoạn cuối đàm phán bán cổ phần cho ngân hàng nước ngoài.

Tính chung, các ngân hàng và tổ chức tài chính nước ngoài đã và đang chuyển khoảng trên 200 triệu USD vào mua cổ phần các ngân hàng thương mại trong nước. Đó là chưa kể các khoản trợ giúp kỹ thuật hiện đại hoá công nghệ, đào tạo nâng cao trình độ nguồn nhân lực, nâng cao năng lực quản trị điều hành,... đối với các ngân hàng thương mại cổ phần.

Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Thương tín -Sacombank góp vốn với Dragon Fund thành lập Công ty Liên doanh Quản lý quỹ và đầu tư chứng khoán - VFM. Tỷ lệ góp vốn trong Công ty này bao gồm : 70% là vốn của Sacombank, 30% là vốn của Dragon Capital Fund.

Một quỹ đầu tư chứng khoán tương tự cũng đã được thành lập giữa một đối tác nước ngoài và Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. Một quỹ đầu tư liên doanh giữa Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam với một đối tác của Mỹ cũng đã được thành lập.

Hiện nay nhiều tập đoàn chứng khoán, tài chính và ngân hàng nổi tiếng trên thế giới của Mỹ, Nhật Bản,... đang tìm kiếm cơ hội trở thành cổ đông chiến lược và cổ đông lớn tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam khi ngân hàng này chính thức cổ phần hoá vào đầu năm tới.

Việc các ngân hàng, tập đoàn tài chính nước ngoài mở rộng hoạt động tại thị trường Việt Nam thông qua con đường sở hữu vốn cổ phần trong các ngân hàng thương mại Việt Nam đem lại nhiều lợi ích cho cả 2 bên trong quá trình cạnh tranh và hợp tác. Các ngân hàng và tập đoàn tài chính nước ngoài không tốn kém chi phí như mở chi nhánh mới, có sẵn mạng lưới, cơ sở vật chất kỹ thuật, nguồn nhân lực và số lượng khách hàng đông đảo tại các ngân hàng thương mại Việt Nam.

Các ngân hàng thương mại Việt Nam không những nâng cao được năng lực tài chính mà còn có điều kiện tiếp tục hiện đại hoá công nghệ, đổi mới quản trị điều hành, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực,... theo tiêu chuẩn quốc tế và mở rộng kinh doanh trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh việc bỏ tiền mua cổ phần, các ngân hàng và tổ chức tài chính nước ngoài đều có cam kết trợ giúp kỹ thuật, thậm chí cử chuyên gia, cố vấn, trợ lý giúp các ngân hàng thương mại Việt Nam.

Tăng cường hợp tác dịch vụ ngân hàng

CitiBank là một tập đoàn ngân hàng nổi tiếng, đứng hàng lớn nhất thế giới của Mỹ và đã có 2 chi nhánh tại Việt Nam từ trên 10 năm qua. Hiện Citi Bank đang đeo đuổi tìm kiếm cơ hội mua cổ phần trở thành cổ đông chiến lược trong một số ngân hàng thương mại của Việt Nam.

Song trước khi thực hiện được mục tiêu đó, CitiBank đã ký hợp đồng hợp tác với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đông Á - EAB về phát triển dịch vụ. Theo đó, CitiBank hỗ trợ đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ của EAB về dịch vụ ngân hàng bán lẻ, dịch vụ phục vụ doanh nghiệp và kết nối hệ thống thanh toán thẻ của EAB với hệ thống thẻ của Citibank.

Với sự hợp tác này, Citibank có điều kiện mở rộng hoạt động dịch vụ ngân hàng hiện đại và tiện ích tại Việt Nam, ngược lại thúc đẩy các khách hàng của Citi Bank tại Mỹ, nhất là Việt kiều chuyển tiền kiều hối về nước qua ngân hàng Đông Á, cũng như mở rộng dịch vụ thẻ của Đông Á tại Mỹ.

Hợp tác về liên kết thẻ giữa VNBC của Việt Nam với China Union Pay, một liên kết thẻ lớn nhất và duy nhất của Trung Quốc. VNBC là liên kết về thẻ giữa Ngân hàng thương mại cổ phần Đông á và Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công thương. Hiện nay VNBC có thêm thành viên hợp tác là ngân hàng thương mại cổ phần Nhà Hà Nội và Ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long.

Dự kiến tới đây VNBC sẽ kết nạp thêm hai thành viên mới là VP Bank và ngân hàng thương mại cổ phần Hàng hải. Như vậy sẽ có 6 ngân hàng thương mại của Việt Nam kết nối thanh toán thẻ với China Union Pay. Đây là mạng liên kết thanh toán thẻ của toàn bộ hệ thống ngân hàng ở Trung Quốc, với hơn 300 triệu thẻ đang lưu hành tại quốc gia đông dân nhất hành tinh này.

Việc liên kết này cho phép khách hàng của China Union Pay, nhất là người Trung Quốc đến Việt Nam du lịch, tham quan, làm ăn,... có thể rút tiền tại máy ATM của hệ thống VNBC. Ngược lại người Việt Nam có thẻ do 6 ngân hàng thương mại nói trên thuộc VNBC phát hành khi đến Trung Quốc du lịch, tham quan, làm việc thì có thể rút được tiền mặt tại hệ thống máy của China Union Pay trên toàn đất nước Trung Quốc.

Các tập đoàn thẻ tín dụng quốc tế, như Master Card, Visa, America Express,... mở rộng đại lý phát hành và thanh toán thẻ với hàng loạt ngân hàng thương mại của Việt Nam. Nhiều công ty chuyển tiền, đặc biệt là Western Union của Mỹ cũng mở rộng đại lý chi trả kiều hối và chuyển tiền với hàng nghìn chi nhánh của các ngân hàng thương mại trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Mở rộng mạng lưới ngân hàng đại lý cũng là một giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh. Hiện nay các ngân hàng thương mại được phép thanh toán quốc tế và kinh doanh ngoại tệ đang có mối quan hệ với hàng trăm, thậm chí hàng nghìn ngân hàng tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới.

Thành lập các liên doanh ngân hàng và tài chính

Hiện nay ở Việt Nam có 6 ngân hàng liên doanh giữa các ngân hàng thương mại của Việt Nam với nước ngoài, đó là Indovina Bank, Chohung Vina Bank, VID Public Bank, Vinasiam Bank, Ngân hàng Liên doanh Lào Việt và mới đây nhất là Ngân hàng Liên doanh Việt Nga.

Bên cạnh đó, hiện nay còn có 3 công ty liên doanh cho thuê tài chính, 2 công ty liên doanh bảo hiểm giữa các ngân hàng thương mại Việt Nam với nước ngoài.

Tại Việt Nam có 32 chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Thực hiện lộ trình mở cửa thị trường dịch vụ tài chính, thời gian qua Việt Nam đã nâng tỷ lệ huy động vốn bằng Đồng Việt Nam đối với các chi nhánh ngân hàng của Mỹ, của châu Âu đang hoạt động tại Việt Nam. Chi nhánh ngân hàng ANZ đã đặt máy ATM ngoài trụ sở chính.

Tới đây khi chúng ta thực hiện các cam kết của WTO và thực hiện đầy đủ các nội dung của Hiệp định Thương mại Việt- Mỹ, chắc chắn cạnh tranh hoạt động trên thị trường tài chính ở Việt Nam giữa các ngân hàng, công ty tài chính, chứng khoán của Việt Nam với các đối tác nước ngoài sẽ sôi động hơn.

Song những phân tích nói trên cho thấy các ngân hàng thương mại của Việt Nam đã biết cách chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời các ngân hàng và tập đoàn tài chính nước ngoài tăng cường hợp tác, liên doanh liên kết với các đối tác trong nước để mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.

 

Nguyễn Đức

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 20/12/2006