VIỆN NGHIÊN CỨU QUẢN LÝ KINH TẾ TRUNG ƯƠNG

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Thị trường trái phiếu chính phủ: Nhiều cơ hội tiếp đà tăng trưởng

10/01/2020 - 287 Lượt xem

Các yếu tố tích cực này kỳ vọng sẽ tiếp nối trong năm 2020, cùng với các giải pháp đến từ cơ quan quản lý, các đơn vị liên quan và sự hỗ trợ tích cực của kinh tế vĩ mô. 

Phát triển ấn tượng ở nhiều khía cạnh

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, năm 2019, thị trường trái phiếu đã hoàn thành tốt các mục tiêu và kế hoạch đề ra. Tái cơ cấu danh mục nợ TPCP được thực hiện hiệu quả thông qua việc tập trung phát hành các trái phiếu kỳ hạn dài trong điều kiện thị trường thuận lợi, thực hiện các nghiệp vụ hoán đổi, mua lại TPCP một cách chủ động, tăng tính bền vững của danh mục nợ TPCP.

Đến cuối tháng 11/2019, quy mô thị trường TPCP đạt 25,6% GDP. Thị trường TPCP tiếp tục có sự cải thiện tích cực theo hướng kéo dài kỳ hạn phát hành bình quân trong khi lãi suất phát hành giảm, góp phần tái cơ cấu danh mục nợ chính phủ cả về kỳ hạn và chi phí huy động. Tính đến ngày 12/12/2019, Bộ Tài chính đã huy động được 192.919 tỷ đồng thông qua phát hành TPCP, đạt 65,1% kế hoạch phát hành năm 2019. 

Về kỳ hạn phát hành, toàn bộ TPCP phát hành có kỳ hạn từ 5 năm trở lên, trong đó 93,12% khối lượng phát hành có kỳ hạn từ 10 năm trở lên. Kỳ hạn phát hành bình quân TPCP đạt mức kỷ lục là 13,47  năm (tăng 0,78 năm so với cuối năm 2018 và tăng 4,76 năm so với cuối năm 2016). Việc huy động TPCP kỳ hạn dài góp phần kéo dài kỳ hạn còn lại bình quân, đảm bảo tính bền vững của danh mục nợ TPCP. Theo đó, kỳ hạn còn lại của danh mục nợ TPCP đạt mức kỷ lục 7,35 năm, tăng 1,37 năm so với mức 5,98 năm của năm 2016, góp phần tái cơ cấu ngân sách nhà nước và nợ công theo hướng bền vững.

Chưa dừng ở đó, trong khi kỳ hạn phát hành bình quân đạt mức cao nhất từ trước đến nay, thì chi phí huy động TPCP tiếp tục giảm, lãi suất bình quân 11 tháng đầu năm 2019 đạt 4,68%năm, giảm từ 1,2 - 1,6%/năm so với thời điểm đầu năm 2019, tiết kiệm chi phí huy động vốn cho ngân sách nhà nước, trong đó lãi suất các kỳ hạn từ 10 năm đến 30 năm đang ở mức thấp nhất từ trước đến nay. 

Cùng với đó, về cơ sở nhà đầu tư, năm 2019 sẽ tiếp tục có sự thay đổi tích cực theo hướng tăng tỷ lệ nắm giữ TPCP của nhà đầu tư dài hạn, giảm tỷ lệ nắm giữ TPCP của các ngân hàng thương mại. Tính đến cuối tháng 11/2019, tỷ lệ nắm giữ TPCP của các ngân hàng thương mại tiếp tục giảm xuống mức 45% (giảm 31,7% so với đầu năm 2016), tỷ lệ nắm giữ của khối bảo hiểm và các nhà đầu tư dài hạn khác đạt 55% (tăng 31,7% so với đầu năm 2016).

Bên cạnh đó, trên thị trường thứ cấp, giá trị giao dịch bình quân TPCP, TPCP bảo lãnh 11 tháng của năm đạt 9.004 tỷ đồng/phiên, tăng 1,9% so với bình quân năm 2018. 

Đánh giá thị trường TPCP, ông Trần Văn Dũng – Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, GDP Việt Nam năm 2019 tăng trên 7%, lạm phát thấp nhất 3 năm, nhờ đó thị trường TPCP rất tích cực. "Chưa bao giờ chúng ta huy động được TPCP kỳ hạn dài như bây giờ và với mức lãi suất thấp như vậy. Điều đó có nghĩa rằng, mặc dù tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động nhưng kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn ổn định và tăng trưởng” – ông Trần Văn Dũng nói.

Thị trường sẽ vẫn tiếp tục phát triển tích cực

Năm 2020, nhiều ý kiến đều đồng thuận rằng, thị trường TPCP Việt Nam sẽ tiếp tục có được sự phát triển ổn định nhờ nền tảng kinh tế vĩ mô hỗ trợ như: tăng trưởng GDP dự kiến vẫn ở mức cao, lạm phát dù áp lực tăng lên nhưng vẫn trong tầm kiểm soát, chính sách tài khóa, tiền tệ chủ động, chặt chẽ, linh hoạt,…

Theo số liệu từ Công ty Chứng khoán SSI (SSI), năm 2020 có khoảng 128 nghìn tỷ đồng TPCP đến hạn (gồm cả 1 tỷ USD trái phiếu ngoại tệ) – cao hơn 11,6% so với năm 2019. Nhu cầu đầu tư TPCP mới để tăng tài sản có thanh khoản của các ngân hàng thương mại và xu hướng nới lỏng tiền tệ sẽ khiến lãi suất TPCP rất có thể sẽ giảm tiếp trong năm 2020 nhưng mức giảm sẽ nhỏ hơn nhiều so với năm 2019 và nằm trong khoảng 30 – 50 điểm cơ bản, do mặt bằng lãi suất hiện đã ở vùng rất thấp. Lượng cung sơ cấp từ Kho bạc Nhà nước dự kiến cũng tăng khi tiến độ giải ngân đầu tư công đang được đẩy mạnh.

Còn theo thông tin từ Bộ Tài chính, trong năm 2020, Bộ sẽ tiếp tục cơ cấu lại toàn diện để TTCK trở thành kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế; xây dựng cơ cấu hợp lý, cân bằng giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn, giữa thị trường cổ phiếu và trái phiếu; giữa TPCP và trái phiếu doanh nghiệp. 

Đồng thời, sẽ phối hợp hiệu quả chính sách tiền tệ và tài khóa nhằm điều hành linh hoạt lãi suất phát hành TPCP để vừa huy động vốn cho ngân sách nhà nước, vừa phát triển thị trường TPCP là thị trường chuẩn của toàn thị trường tài chính.

Song song với đó, phấn đấu tăng quy mô và giá trị huy động vốn qua thị trường trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn của các tổ chức phát hành; mở rộng hệ thống các nhà đầu tư, đặc biệt là  nhà đầu tư tổ chức, tạo cầu bền vững cho toàn thị trường.

Riêng đối với các giải pháp phát triển thị trường TPCP, năm 2020, các đơn vị thuộc Bộ sẽ phối hợp hoàn thiện khuôn khổ quy phạm pháp luật tại "Lộ trình phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn 2030". Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng đa dạng hóa các sản phẩm trái phiếu để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư; phát hành đều đặn TPCP các kỳ hạn chuẩn để hình thành đường cong lãi suất chuẩn trên thị trường TPCP làm tham chiếu cho thị trường tiền tệ và hệ thống tài chính; nghiên cứu khả năng phát hành các sản phẩm trái phiếu mới theo lộ trình phù hợp; thực hiện cơ cấu lại danh mục nợ TPCP thông qua các nghiệp vụ mua lại, hoán đổi.

Bên cạnh đó, thúc đẩy hệ thống nhà tạo lập thị trường thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, quyền hạn trên thị trường TPCP theo thông lệ quốc tế; rà soát các quy định về đầu tư của các nhà đầu tư có tổ chức trên thị trường trái phiếu, tập trung vào các nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhà đầu tư dài hạn như các doanh nghiệp bảo hiểm. Cũng trong năm 2020 sẽ tiếp tục đổi mới cơ chế đầu tư của bảo hiểm xã hội trên thị trường trái phiếu. Phát triển hệ thống quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện và dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, khuyến khích hoạt động của các định chế này trên thị trường trái phiếu.

Ngoài ra, Bộ sẽ phối hợp triển khai phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn phục vụ cho phát triển kinh tế xanh và bền vững, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường trái phiếu.

Nguồn: Thời báo Tài chính

http://thoibaotaichinhvietnam.vn/pages/chung-khoan/2020-01-09/thi-truong-trai-phieu-chinh-phu-nhieu-co-hoi-tiep-da-tang-truong-81345.aspx