VIỆN NGHIÊN CỨU QUẢN LÝ KINH TẾ TRUNG ƯƠNG

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin nổi bật

Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội: Cần thuốc đặc trị các căn bệnh kinh niên

02/11/2010 - 192 Lượt xem

* Ai chịu trách nhiệm vụ "đắm tàu" Vinashin?

Bên cạnh điểm nóng Vinashin, trong ngày làm việc hôm qua, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận về nhiều vấn đề then chốt nền kinh tế như chất lượng tăng trưởng, tình hình thiếu điện, đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn...

  • Mổ xẻ thực tế

Phát biểu tại hội trường, nhiều đại biểu đã ghi nhận những thành tựu quan trọng nước ta đạt được trong thời gian qua: tăng trưởng GDP nước ta thuộc loại cao nhất khu vực, nhiều chỉ tiêu kinh tế xã hội năm 2010 đã hoàn thành trong bối cảnh kinh tế thế giới đầy biến động; về cơ bản đã ổn định vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội; nước ta cơ bản vượt thoát suy giảm, không bị tác động tiêu cực trong vòng xoáy khủng hoảng thế giới... Tuy nhiên, các ĐB Vũ Quang Hải (Hưng Yên), Phạm Thị Loan (Hà Nội), Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình)... cho rằng, chất lượng tăng trưởng thực tế cần xem xét lại. “Nếu tính cả thiệt hại do thiên tai, GDP chắc không đạt mức đó, đề nghị Chính phủ bổ sung vào báo cáo để bức tranh kinh tế - xã hội sát thực hơn”, ĐB Vũ Quang Hải đề nghị. 

ĐB Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình) cho rằng ta đã thành công trong chống lạm phát năm 2008 và chống suy giảm kinh tế năm 2009. Đây là một thành tích lớn. ĐB Cao Sỹ Kiêm đồng tình và đánh giá cao 6 hạn chế yếu kém Chính phủ đưa ra. Đó chính là những vấn đề cơ bản quyết định sự phát triển bền vững trong thời gian tới nếu ta xử lý thành công, hiệu quả. Trên cơ sở phân tích tình hình thế giới và trong nước, ĐB Cao Sỹ Kiêm yêu cầu: “Chính phủ cần có lộ trình cụ thể giải quyết những nút thắt của nền kinh tế; tạo tiền đề giảm bội chi ngân sách và nhập siêu càng nhanh càng tốt, càng nhiều càng hay”.

Một trong những yếu kém làm chất lượng tăng trưởng kinh tế không cao, theo ĐB Lê Như Tiến (Quảng Trị), là do công tác quy hoạch những năm qua bất cập, thiếu liên kết, gây lãng phí lớn. Ông dẫn chứng: Trong 12 năm qua, Bộ Xây dựng 4 lần điều chỉnh ngành xi măng do cung – cầu phá vỡ quy hoạch. Ngành thép cũng thế, do nhiều địa phương xé rào quy hoạch. Một tỉnh miền Đông Nam bộ có 14 dự án, trong đó 9 dự án ngoài quy hoạch, xài hết 60% sản lượng điện toàn tỉnh. Tỉnh này lâm vào tình trạng thiếu điện, thừa ô nhiễm.

Quy hoạch điện 6 có nguy cơ bị phá vỡ vì thiếu than. Hiện nay ngành than đang hối hả xuất khẩu để đảm bảo tăng trưởng, trong khi 31 nhà máy nhiệt điện đang đói than từng ngày, ngành thủ công mỹ nghệ thì ăn đong than từng giờ. Quy hoạch các KCN, KCX cũng không sáng sủa. Nhiều khu lay lắt không thể lấp đầy, có quy hoạch thành “treo” xuyên thế kỷ...

  • Thiếu điện, nhập siêu

Đó là câu hỏi không mới, nhưng một lần nữa được đặt ra đầy bức xúc tại nghị trường Quốc hội. ĐB Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) phát biểu: “Điện thiếu triền miên, dù ngành điện hứa tới hứa lui. Thiệt hại cho sản xuất kinh doanh cực kỳ lớn, khó đong đếm”. Đồng tình với nhận định này, ĐB Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) đề nghị EVN trực tiếp báo cáo về tình trạng thiếu điện trước QH và giải pháp khắc phục.

Phát biểu sau đó, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng giải thích: “Nếu thực hiện đúng quy hoạch 6 sẽ không thiếu điện, vì dự báo các kịch bản tăng trưởng là đúng đắn (trong giai đoạn từ 2006 – 2015 mỗi năm tăng 16% - 17% phụ tải điện và đến nay thực tế đúng như vậy). Nhưng việc phát triển nguồn điện có chậm trễ, trong đó lý do rất đáng quan tâm là thiếu vốn. Giải pháp quyết liệt và quyết định vẫn là đẩy mạnh tiến độ phát triển nguồn điện. Còn về tái cơ cấu ngành điện, bộ đã xây dựng đề án, nhưng chưa đạt yêu cầu; vừa qua Chính phủ yêu cầu tiếp tục hoàn thiện, đến cuối năm 2010 trình”. Người đứng đầu ngành công thương cho biết: “Theo yêu cầu của Chính phủ, dù khó khăn đến mấy trong năm 2011 phải đảm bảo điện phục vụ sản xuất thiết yếu và đời sống nhân dân”.

Riêng về nhập siêu, theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, nhập siêu còn đang ở mức cao, nhưng “đã có tiến bộ nhất định”, cụ thể đã có xu hướng giảm từ năm 2007 trở lại đây, cả về con số tuyệt đối lẫn tỷ lệ so với kim ngạch xuất khẩu. Nước ta đang tập trung đầu tư cho tăng trưởng kinh tế nên khó tránh nhập siêu. Đơn cử việc xây dựng một nhà máy nhiệt điện 1.200 MW phải tiêu tốn 2 tỷ USD, bằng kim ngạch xuất khẩu khoảng 6 triệu tấn gạo.

  • Nông nghiệp, nông thôn vẫn chịu nhiều thiệt thòi

Đây là nhận xét của nhiều ĐBQH. ĐB Nguyễn Đăng Vang (Bình Định) nói rành rọt: “Thực ra không phải đến năm 2010 mà đã lâu chúng ta đầu tư vào nông nghiệp chưa xứng tầm. Đầu tư nông nghiệp năm 2009 chỉ bằng 6,26% tổng đầu tư xã hội, trong khi GDP của ngành này là 20,91%. Trước đó năm 2008, tỷ trọng còn cao hơn một chút, tức 6,45% và vào năm 2005 còn được 7,5%. Vào năm 2000, cách đây 10 năm còn được 13,85%”.

ĐB Nguyễn Đăng Vang lo lắng, nông nghiệp không hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài, cũng không hấp dẫn nhà đầu tư trong nước và cũng... không hấp dẫn các nhà hoạch định chính sách. Đó là điều rất đáng lo ngại, làm nới rộng khoảng cách phát triển và nguyên nhân của nhiều vấn đề xã hội khác.

Hôm nay 2-11, theo chương trình, QH tiếp tục thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2010 và kế hoạch năm 2011

 

Ai chịu trách nhiệm vụ "đắm tàu" Vinashin?

Trong ngày làm việc hôm qua 1-11, Quốc hội đã dành thời lượng đáng kể phân tích, tìm địa chỉ trách nhiệm làm “đắm tàu” Vinashin. Báo SGGP ghi lại một số ý kiến.

ĐB Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn): Đề nghị điều tra trách nhiệm vụ Vinashin

Tập đoàn Vinashin sụp đổ đã trút lên vai đồng bào món nợ khổng lồ không dưới 100.000 tỷ đồng. Nhưng có một câu hỏi đến nay vẫn chưa có câu trả lời là ngoài lãnh đạo Vinashin còn những ai phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này. Báo cáo của Chính phủ cho biết Chính phủ có trách nhiệm và đã nghiêm túc kiểm điểm, nhưng cụ thể như thế nào? Theo tôi hiểu trong trường hợp này các thành viên Chính phủ có liên quan phải kiểm điểm và nhận kỷ luật trước Quốc hội - cơ quan đại diện nhân dân cả nước bầu ra mình. Không thể chỉ nhận khuyết điểm một cách chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là xong.

Vụ việc này nhắc tôi nhớ đến vụ án Lã Thị Kim Oanh ở Bộ NN-PTNT cách đây hơn 6 năm. Vì nuông chiều, luôn áp dụng những siêu cơ chế cho công ty của Lã Thị Kim Oanh dẫn đến thất thoát trên 100 tỷ đồng mà một vị bộ trưởng đang rất được lòng dân phải từ chức và 2 vị thứ trưởng phải ra trước vành móng ngựa. Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại cỡ 1.000 lần. Thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng năm nay, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã nhận định có dấu hiệu bao che cho những sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin, làm thiệt hại lớn đến tiền và tài sản Nhà nước. Nhưng ai bao che? Vì nguyên nhân gì? Nhằm mục đích gì và phải chịu trách nhiệm ra sao (...).

Tôi trân trọng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức để Quốc hội biểu quyết thành lập ủy ban lâm thời điều tra trách nhiệm của các thành viên Chính phủ trong vụ việc này. Trên cơ sở đó vào cuối kỳ họp bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng và một số thành viên Chính phủ có liên quan.

ĐB Phạm Thị Loan (Hà Nội): Nên nghĩ đến văn hóa từ chức

Khoản 3, Điều 168, Luật Doanh nghiệp quy định: Định kỳ hàng năm Chính phủ trình Quốc hội báo cáo tổng hợp về thực trạng kinh doanh vốn chủ sở hữu Nhà nước, thực trạng bảo toàn và phát triển giá trị vốn đầu tư và tài sản sở hữu Nhà nước tại doanh nghiệp, nhưng nhiều năm nay Quốc hội chưa nhìn thấy có bản báo cáo nào trình Quốc hội từ phía Chính phủ theo như quy định nêu trên.

Theo tôi nghĩ, những người làm sai (trong vụ việc của Vinashin) cần có lời xin lỗi với nhân dân và có lẽ cũng nên nghĩ đến văn hóa từ chức.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng: Rất khó phân định trách nhiệm

Việc thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu đối với tập đoàn đối với Bộ Giao thông Vận tải thực sự có khó khăn, có lúng túng. Bộ chỉ được giao 2 nhiệm vụ chính.

Thứ nhất, báo cáo ý kiến của mình khi tập đoàn trình về mục tiêu, quy hoạch, chiến lược phát triển, điều lệ, cơ cấu tổ chức, một số vấn đề về nhân sự... Sau đó Thủ tướng Chính phủ tập hợp, nghiên cứu các ý kiến rồi quyết định hoặc giao tập đoàn quyết.

Thứ hai, cùng với các bộ khác như Kế hoạch - Đầu tư, Tài chính... giám sát đầu tư của tập đoàn. Đúng là có vấn đề chúng tôi phát hiện được, có cái chậm phát hiện và nhiều cái hoàn toàn không phát hiện được. Nhiều sai phạm cố ý của Vinashin, bộ hoàn toàn không phát hiện được. Cái đó có trách nhiệm, khuyết điểm của bộ. Nhưng từ khi có nghị quyết về đổi mới doanh nghiệp, bộ lại đứng trước một ranh giới rất khó phân định: vừa phải tập trung thực hiện quản lý ngành, chấm dứt can thiệp cụ thể vào hoạt động sản xuất kinh doanh của Vinashin, vừa phải đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước đối với Vinashin...

Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền: Chưa thấy căn cứ có bao che

Thanh tra Chính phủ đã 3 lần đề xuất kế hoạch thanh tra toàn diện Vinashin, nhưng vì nhiều lý do không thực hiện được và thực sự chúng tôi chưa tiến hành thanh tra toàn diện để đánh giá kịp thời, phát hiện đầy đủ những sai phạm ở Vinashin. Một phần là do cơ chế của ta có sự “chờ đợi nhau” giữa các cơ quan thanh tra, giám sát, kiểm toán. Nhưng không phải không có thanh tra kiểm soát đối với Vinashin.

Trên thực tế, 11 lần thanh tra giám sát đều có phát hiện được những sai phạm mặt này mặt khác của Vinashin, Thủ tướng đã nhiều lần chỉ đạo, nhưng đáng tiếc Vinashin chưa thực hiện; cơ chế phúc tra lại chưa có. Để khắc phục nhược điểm này, phải điều chỉnh cơ chế về hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát.

Có ý kiến cho rằng ở vụ việc Vinashin có dấu hiệu bao che, chúng tôi chưa thấy căn cứ nào để nói như vậy

Nguồn: SGGP