Trao đổi với báo giới, ông Nguyễn Đình Cung, Trưởng ban Nghiên cứu chính sách kinh tế vĩ mô (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương), cho rằng, nhiều vướng mắc nảy sinh do chưa thống nhất trong cách hiểu.

Thưa ông, đứng từ góc độ là một trong những chuyên gia chấp bút xây dựng Luật doanh nghiệp, ông nhìn nhận thế nào về các vướng mắc này?

Có những vấn đề có vẻ như đơn giản, nhưng trên thực tế, việc thực hiện lại không hề dễ dàng. Ví dụ như sự phân biệt rạch ròi phạm vi điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư.

Theo tôi, hai phạm vi này, có thể có sự giao thoa, nhưng không hề chồng lấn. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều khi người thực hiện không xác định rõ ràng được điều này khiến việc giải quyết trở nên khó khăn.

Ông có thể nói cụ thể hơn?

Chúng tôi nhận được nhiều câu hỏi về trường hợp nhà đầu tư nước ngoài góp vốn vào doanh nghiệp đang hoạt động để thực hiện dự án đầu tư thì chịu điều chỉnh của luật nào.

Tôi đã trả lời rằng, hành vi này thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp. Như vậy, các thủ tục trong trường hợp này được thực hiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp, nghĩa là rất đơn giản với các thủ tục và quy định liên quan đến việc đăng ký thay đổi thành viên với cơ quan đăng ký kinh doanh, cấp giấy chứng nhận phần vốn góp…

Tuy nhiên, có nơi lại lập luận rằng, đây là hành vi thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư. Điều này sẽ kéo theo những thủ tục và quy trình phức tạp hơn nhiều cho nhà đầu tư nước ngoài.

Có nghĩa là, trong cùng một vấn đề, đang có tình trạng các địa phương xử lý không giống nhau?

Đúng vậy. Theo tôi, trong trường hợp cụ thể trên, nếu không có được sự thống nhất trong cách hiểu rõ những khái niệm liên quan đến các hoạt động đầu tư để có cùng sự phân định phạm vi điều chỉnh thì không thể thống nhất được cách xử lý.

Tôi cho rằng, các hành vi đầu tư khác nhau của các nhà đầu tư sẽ chịu sự chi phối của các luật tương ứng, có thể kể đến như Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư… Ngay cả trong việc thực hiện các thủ tục đầu tư ở nhiều địa phương, cách hiểu không thống nhất cũng là nguyên nhân của nhiều câu hỏi mà chúng tôi nhận được.

Thậm chí, một số sở kế hoạch và đầu tư tỉnh, thành phố cũng bày tỏ băn khoăn không hiểu những việc họ đang làm là đúng hay sai.

Vậy là có sự lúng túng trong quản lý đầu tư của một số địa phương sau khi cơ chế phân cấp triệt để được triển khai, thưa ông?

Đây là thực tế chung. Trường hợp đọc luật, nghị định, nhưng không hiểu rõ, giải thích hoàn toàn theo ý chủ quan của công chức vẫn còn tồn tại. Điển hình là những vướng mắc liên quan đến đăng ký kinh doanh những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cần phải có chứng chỉ hành nghề. Mới đây, Tổ công tác đã có công văn hướng dẫn để tháo gỡ tình trạng này.

Điều đáng mừng là, một số địa phương đang xây dựng trình tự thủ tục đầu tư chung trên địa bàn (ngoài khu công nghiệp) theo cơ chế một cửa. Cùng với những hướng dẫn về biểu mẫu một cách thống nhất mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang làm và tiếp tục hoàn thiện, cách làm này sẽ tạo được sự thống nhất trong cả cách hiểu lẫn cách hành xử của nhà đầu tư và của cơ quan nhà nước khi quy trình được công khai. Cơ chế giám sát cũng có cơ sở để thực hiện.

Cảm nhận của ông qua những câu hỏi được gửi tới là gì?

Qua những câu hỏi mà chúng tôi nhận được, tôi cho rằng, đối với hoạt động đầu tư, thành lập doanh nghiệp của các nhà đầu tư trong nước thì không có nhiều thay đổi so với trước đây. Tuy nhiên, với các nhà đầu tư nước ngoài, nhiều vấn đề mới xuất hiện.

Về phần mình, các nhà đầu tư này quan tâm nhiều tới những thay đổi liên quan đến ưu đãi đầu tư, các lĩnh vực kinh doanh có điều kiện…

Về phía các địa phương, cần phải có thêm sự chuẩn bị, đào tạo cho các công chức khi làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các kiến thức về pháp luật quốc tế, về cơ cấu tổ chức của các công ty ở các nước…

Đây là công việc đáng phải làm để các công chức không chỉ làm tốt nhiệm vụ của mình, mà còn là cách tự bảo vệ mình hữu hiệu nhất.

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 4/12/2006