>>Bộ trưởng GTVT: "Cố gắng không phạm khuyết điểm của người cũ"

Chiều nay 24.11.2006, Bộ trưởng TN- MT đang trả lời chất vấn trực tiếp tại nghị trường. Cuối giờ sáng hôm nay, ông đã trình bày trước QH bản trả lời được chuẩn bị sẵn bằng văn bản.

Tham nhũng đất đai: Địa phương chịu trách nhiệm chính

Đại biểu Đỗ Tiến Dũng, đoàn Quảng Nam, và đại biểu Trần Văn Tấn, đoàn Tiền Giang, chất vấn Bộ trưởng Mai Ái Trực về trách nhiệm để xảy ra tham nhũng, thất thoát, lãng phí đất đai và cách khắc phục.

Bộ trưởng Mai Ái Trực cho rằng: Trách nhiệm trực tiếp để xảy ra tình trạng trên trước hết thuộc về chính quyền địa phương do có chủ trương sai trái hoặc không sát thực tế trong việc thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất; thiếu giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp hoặc có liên quan đến quản lý đất đai; thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, để nảy sinh tham nhũng, thất thoát lãng phí đất đai.

Cơ quan quản lý đất đai ở Trung ương chịu trách nhiệm về việc đã chưa làm tốt công tác tham mưu, đề xuất xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về đất đai; việc chỉ đạo tổ chức thực hiện pháp luật yếu kém; thiếu thường xuyên kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về đất đai.

Quốc hội, Chính phủ chịu trách nhiệm về việc đã duy trì quá lâu cơ chế bao cấp về giá đất và cùng với đó là cơ chế xin - cho về đất đai; để nhiều kẽ hở về pháp luật, kích thích lòng tham của những người nắm trong tay đất đai hoặc có quyền ban phát đất đai; trong thời gian dài thiếu quan tâm xây dựng bộ máy quản lý đất đai đúng tầm trong khi vấn đề đất đai do lịch sử để lại quá phức tạp, nặng nề.

Cách khắc phục theo ông Trực, ngoài việc thi hành Luật đất đai, hoàn thiện chính sách đất đai, tăng cường hoạt động giám sát của cơ quan dân cử… thì còn cần phải thu hồi diện tích đất giao hoặc cho thuê nhưng không sử dụng, hoặc sử dụng sai hiệu quả, mục đích.

Bộ trưởng chịu trách nhiệm về ô nhiễm môi trường 

ĐB Trần Luân Kim, đoàn Phú Yên và ĐB Nguyễn Đình Xuân, đoàn Tây Ninh chất vấn về trách nhiệm của bộ trưởng đối với tình trạng ô nhiễm môi trường và hành động của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT).

Bộ trưởng Mai Ái Trực nhìn nhận: Mặc dù có nhiều cố gắng nhằm xoay chuyển tình hình bảo vệ môi trường nhưng trong thực tế, hiệu quả đưa lại chưa như mong muốn và tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn diễn ra phổ biến, có nơi nghiêm trọng. Là người đứng đầu cơ quan của Chính phủ về bảo vệ môi trường, Bộ trưởng Bộ TN&MT chịu trách nhiệm về việc đã chưa có những biện pháp có hiệu lực và hiệu quả hơn để ngăn chặn tình trạng gây ô nhiễm.

Ông Trực cũng trả lời chất vấn về việc bồi thường do gây ô nhiễm dẫn tới ung thư

Ông cho biết: Các khu dân cư mà báo chí trong thời gian gần đây đã phát hiện (được gọi là "làng ung thư") đều là những khu vực bị ô nhiễm môi trường. Có nơi bị ô nhiễm do chất thải của các cơ sở sản xuất công nghiệp không được xử lý đúng quy định trước khi thải ra môi trường như ở Thạch Sơn (Phú Thọ), Minh Đức (Hải Phòng). Có nơi sử dụng nguồn nước ngầm có thành phần asen cao do nguyên nhân địa chất như ở xã Đông Lỗ, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Tây.

Tuy nhiên, việc xác định cụ thể mức độ gây ô nhiễm dẫn tới căn bệnh ung thư để buộc cơ sở gây ô nhiễm phải bồi thường đang có những khó khăn sau đây:

Trên địa bàn đã xuất hiện nhiều người mắc và chết do ung thư hiện có nhiều cơ sở sản xuất cùng gây ra ô nhiễm, cho nên xác định cụ thể cơ sở nào gây ô nhiễm dẫn tới ung thư và mức độ chịu trách nhiệm bồi thường của từng cơ sở là rất khó.

Căn bệnh ung thư do ô nhiễm môi trường không xuất hiện đồng thời với tình trạng ô nhiễm mà trải qua một thời gian tích tụ, nhuốm bệnh khá dài, trong khi nhiều nhà máy trước đây gây ô nhiễm nghiêm trọng nhưng đã được cải tạo, nâng cấp, giảm thiểu ô nhiễm đáng kể nên không còn đủ căn cứ để xác định ung thư là do nhà máy gây ra.

Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 đã quy định về bồi thường thiệt hại do ô nhiễm, suy thoái môi trường theo nguyên tắc tổ chức hoặc cá nhân gây ô nhiễm dẫn tới thiệt hại thì ngoài việc bị xử lý hành chính, xử lý hình sự theo quy định, còn phải bồi thường thiệt hại. Điều này dễ áp dụng đối với trường hợp nguồn ô nhiễm đã trực tiếp và đồng thời gây ra chết người, vật nuôi, cây trồng, gây ô nhiễm nghiêm trọng đất đai, nguồn nước... nhưng rất khó xác định đối với căn bệnh ung thư.

Giải quyết đăng ký thế chấp đất đai ngay trong ngày

ĐB Nguyễn Kim Cúc, đoàn Long An và ĐB Trần Văn Kiệt, đoàn Vĩnh Long chất vấn Bộ trưởng Mai Ái Trực về thủ tục đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn, trong đó có vấn đề về cải cách thủ tục đăng ký thế chấp.

Ông Trực cho rằng: Thủ tục hành chính luôn có hai mặt: một mặt nhằm bảo đảm yêu cầu quản lý của Nhà nước theo những mục tiêu cụ thể đối với từng lĩnh vực; mặt khác ít hoặc nhiều đều có gây tốn kém thời gian, công sức, tiền bạc của người xin thực hiện thủ tục hành chính. Đó là chưa kể những hành vi lợi dụng thủ tục hành chính để nhũng nhiễu, vòi vĩnh của cán bộ, công chức khi thực hiện thủ tục hành chính.

Trước mắt, nhằm giảm phiền hà cho hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn, ông Trực cho biết: sau khi thống nhất với Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ TN&MT vừa có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép hướng dẫn việc đăng ký thế chấp theo quy định sau:

"Trường hợp hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất tại Ủy ban nhân dân xã thì cán bộ địa chính xã thực hiện thủ tục đăng ký thế chấp theo ủy nhiệm của Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện (hoặc Phòng TN&MT đối với nơi chưa thành lập Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất). Cán bộ địa chính xã có trách nhiệm thực hiện thủ tục đăng ký thế chấp ngay trong ngày nhận hồ sơ, nếu nhận hồ sơ sau 3 giờ chiều thì thực hiện thủ tục đăng ký chậm nhất là ngày làm việc tiếp theo".

Chiều nay, ông Mai Ái Trực đang trả lời trực tiếp tại nghị trường. Vì có nhiều ĐB hỏi lại rất nhiều câu đã từng được bộ trưởng Trực trả lời trong các kỳ trước, nên chúng tôi  sẽ chuyển đến bạn đọc  bài tường thuật gồm những nội dung có ý mới.

Đỗ Minh

Nguồn: vietnammet.vn, ngày 24/11/2006